1918-03-02-DE-001
Türk :: de en tr
Home: www.armenocide.net
Link: http://www.armenocide.net/armenocide/armgende.nsf/$$AllDocs/1918-03-02-DE-001
Source: DE/PA-AA/R14099
Publication: DuA Dok. 372
Central register: 1918-A-09444
Edition: Ermeni Soykırımı 1915/16
Date of entry in central register: 03/02/1918
Last updated: 04/22/2012


Dışişleri Dairesi Müsteşar Yardımcısı’ndan (Bussche-Haddenhausen) İstanbul Büyükelçisi’ne (Bernstorff)

Talimat


Berlin, 2 Mart 1918

Batılı ülkeler ile bundan sonra yapılacak barış görüşmelerinde bunlar Ermeni sorununu mutlaka gündeme getirecek ve Doğu Anadolu vilayetlerinin mümkün olduğunca geniş bir otonomi kazanması için çalışacaklardır. Bu tür girişimler karşısında, görüşmeler başlamadan önce Türkiye’nin bu vilayetlerde yaşayan Müslüman nüfusa olduğu gibi Hıristiyan nüfusa da eşit, ılımlı ve adil davranacağına, savaşın yol açtığı zararları gidermede yardımcı olacağına ilişkin elle tutulur kanıtlar sunması halinde Türkiye’nin durumu kolaylaşacaktır.

Bölgenin yeniden işgal edilmesi çok kısa bir sürede gerçekleşti. 287 - 8961 sayılı telgrafa göre kısa bir süre içinde Erzurum’un da alınması beklenmekte. Erzurum alındıktan sonra hâlâ silahlı olan Ermenilere silahları bırakmaları ve cezalandırılmadan kendi ikamet ettikleri bölgelere dönmeleri için bir şans verilmeli. Böylece yeni ağır çatışmaların önüne geçilebileceği gibi, bu vilayetlerde yaşayan ahalinin değerli ve vazgeçilmez bir bölümünü oluşturan Ermenilerin yeniden Türkiye’nin meşru egemenliğini kabul etmeleri sağlanabilir. Ayrıca, bu vilayetlerdeki köylerin ıslahı ve ekonomik canlanmanın sağlanması için yapılması düşünülen parasal yardımlardan Hıristiyan ve Müslümanların eşit şekilde yararlanması sağlanmalıdır. Ülke içlerine sürgün edilen Ermeni ahalinin yeniden kendi evlerine dönmelerinin sağlanması da tavsiye edilebilir.

Bunlara ilaveten, Türk hükümetinin daha önce Ermeniler arasında faaliyet gösteren Alman misyoner kurumlarının, dini inançları ne olursa olsun insanlara yardım etmek üzere bölgeye temsilciler yollamasına izin vermesi de etkili çevreler arasında olumlu bir izlenim bırakacaktır.

Ermenilere yapılan muamele kadar Rumlara yapılan muamele de önemlidir. Bugün içinde bulunulan durum açısından Karadeniz bölgesinden sürgün edilen Rum ahalinin hâlâ sürgünde kalmasının bir nedeni yoktur. Bunların hemen yurtlarına dönmelerinin sağlanması mümkündür.

Ekselanslarından Başvezir, Hariciye Nazırı ve hatta Enver Paşa ile yapacakları görüşmelerde bu düşünceleri savunmalarını ve aldıkları tepkileri rapor etmelerini rica ederim.


[Bussche-Haddenhausen]



Copyright © 1995-2024 Wolfgang & Sigrid Gust (Ed.): www.armenocide.net A Documentation of the Armenian Genocide in World War I. All rights reserved