Kopya
Halep Kayzerlik Konsolosu’ndan aldığımız ve bir kopyası sunulan, Orient Alman HıristiyanYardım Kuruluşu görevlisi hemşire Beatrice Rohner’in 720 Ermeni yetimle ilgili olarak tuttuğu istatistikler birçok açıdan incelenmeyi hak ediyor: Bu kayıtlar, tehcir sırasında ölen Ermenilerin yüzde olarak yaklaşık sayısı konusunda ilk tahminleri yapmamızı sağlıyor. Hemşire Rohner’in himayesindeki 720 yetim 3336 kişiden geriye kalanlardır; Türkiye’de 2,5 milyon Ermeni bulunduğu ve bunların 2 milyonu tehcire tabi tutulduğu tahmin edildiğine göre, ölenlerle hayatta kalanlar arasındaki oranın hemşire Rohner’in kayıtları kadar olduğu düşünüldüğünde, 1,5 milyon insanın ölmüş olması ve 425.000 kişinin de hayatta kalmış olması muhtemeldir. Bugüne dek ölen Ermenilerin 800.000 ile 1.000.000 kişi arasında olduğu tahmin edilmekteydi ve elimizdeki sayılara göre bu rakamlar abartılmış değildir.
Altı çizilmesi gereken diğer bir nokta ise, sadece 321 babanın doğal olmayan ölümüne oranla şiddete maruz kalan ve öldürülen annelerin sayısının oldukça yüksek oluşudur (379). Ayrıca bu istatistikler, bugüne dek ileri sürüldüğü gibi, merkezi hükümetim bütün talimatlarına rağmen erkekleri askere alınan ailelerin de tehcir edildiğini kanıtlamaktadır, kayıtlarda bu durumda en az 246 aile bulunmaktadır.
K.No. 89/No. 2605.
Hemşire Beatrice Rohner tarafından, Ermeni tehciri sonucunda himayesine alınan 720 yetim ile ilgili olarak Ağustos ayı süresince tutulan istatistikler Ekselanslarına arz olunur.
Memleket Sayı Sivas Vilayeti 142 Erzurum Vilayeti 50 Halep Vilayeti 189 Adana Vilayeti 162 Ankara Vilayeti 21 Harput Vilayeti 34 Konya Vilayeti 11 Bursa Vilayeti 22 Diyarbakır Vilayeti 50 İstanbul Vilayeti 3 Mesereh 9 Adianian 3 İzmir 1 Izmit 2 Mısır’dan 1 Belli olmayan 40 720 Çocukların babası öldürülmüş 152 eziyetler ve zorluklar sonucu yolda ölmüş 85 Adana katliamında hayatını kaybetmiş 32 askere alınmış 107 Babalarının şimdi bulunduğu yer sürgünde 52 cezaevinde 11 hayatta 80 Amerika’da 10 nakilden önce ölmüş 129 kayıp 62 720 Çocukların annesi sürgünde ölmüş 282 hâlâ sürgünde 91 İslamiyet’e geçmiş 4 hayatta 97 nakilden önce ölmüş 53 Anneleri hakkında bilgi veremeyen çocuklar 193 720 Çocukların mezhebi Gregoryan 554 Protestan 106 Katolik 2 Sabatist 1 Mezhebi tespit edilemedi 39 720 Çocukların yaş ortalaması: 9 17/36 Daha önce yetimhanede bulunan çocuklar: 40 Doğal olmayan nedenlerle ölen babaların sayısı 321 Doğal nedenle ölen babaların sayısı 129 Hayatı tehlikede olan babaların sayısı 170 Askerlik nedeniyle çocuklarından ayrı olan babaların sayısı 107 Nakil sırasında çocuklarını kaybeden babaların sayısı 394 Doğal olmayan nedenlerle ölen annelerin sayısı 379 Doğal nedenle ölen annelerin sayısı 53 Hayatı tehlikede olan annelerin sayısı 91 Nakil sırasında çocuklarını kaybeden annelerin sayısı 474 Kocası askerdeyken tehcir edilen annelerin sayısı 246 Çocukların nakil sırasında ölen yakınlarının sayısı 2616 Çocukların nakil sırasında ölen yakınlarının sayısı (ortalama) 3 3/5 Hiçbir bilgi veremeyen 1 - 6 yaşarındaki çocukların sayısı 126 Öksüz ve yetimler 258 Bütün aileden geriye sadece iki kişi kalanlar 144 Bütün aileden geriye tek başlarına kalanlar 239